Konut olarak kullanılmaya uygun bir binanın daireleri yılın belli dönemlerinde farklı kişilerin kullanımına sunulabilmektedir. Ortak mülkiyet hakkı sunan bu gayrimenkul türüne devre mülk denir. Yazlık ya da termal tatil köylerinde sıklıkla tercih edilen bir konaklama çeşididir.
Devre Mülk Hangi Özelliklere Sahiptir?
Yukarıda da belirtildiği gibi devre mülk sisteminde her tapu sahibi yılın belirli dönemlerinde kullanım hakkına sahip olacaktır. Burada tapu başına belirlenmiş süre 15 günden az olamayacaktır. Devre mülk sahipleri (eğer tapuya şerh edilen sözleşmede aksine bir hüküm yoksa) bu kullanım haklarını başkalarına bırakabilecektir. Aynı şekilde devre mülk hakkı başkalarına devredilebilecek veya mirasçılara geçebilecektir.
Normal şartlarda (içinde birden fazla daire / bağımsız bölüm bulunan) bir binada yalnızca bütün bölümler üzerinde birlikte devre mülk tesis edilebilecektir. Ancak diğer maliklerin onayıyla / yönetim planının izin vermesiyle yalnızca bazı bölümler üzerinde devre mülk hakkı kurulması mümkün olabilecektir.
Son olarak belirtmek gerekir ki devre mülk sahipleri (eğer sözleşmede aksine bir hüküm yoksa) ortaklığın giderilmesi / izale-i şuyu (gayrimenkulün mahkeme kararıyla satılarak elde edilen gelirin devre mülk sahiplerine payları oranında verilmesi) davası açamayacaklardır.
Devre Mülk Nasıl Satın Alınır?
Devre mülkü satın almak için diğer gayrimenkul türlerinde olduğu gibi tapuda işlem yapmak gerekmektedir. Öncelikle devre mülkü satan kişi ile alıcı arasında devre mülk sözleşmesi imzalanır. Bu sözleşmede konutun hangi tarihler arasında kullanılabileceği, devre mülk sahibinin hangi giderleri ödemekle yükümlü olduğu, ortak kullanım alanları üzerindeki hak ve sorumluluklar ile demirbaş eşyanın korunması gibi maddeler yer alır.
Devre mülk sözleşmesi, tapu kütüğünün beyanlar hanesine eklenir ve devre mülk tapusu alınır. Devre mülk tapusu almak için gereken belgeler ise şunlardır:
- T.C. kimlik numarasının bulunduğu nüfus cüzdanı veya pasaport
- Tapu masraflarının yatırıldığını gösterir belge
Devre mülkün satın alınmasından itibaren 14 gün içerisinde herhangi bir sebep göstermeksizin alıcı taraf sözleşmeyi feshedebilir. Gayrimenkulü satan kişi, devre mülk bedelini ve borç gösterir tüm belgeleri cayma hakkını kullanan kişiye vermekle yükümlüdür. Devre mülk cayma hakkını kullanmak için noter aracılığı ile satıcı tarafa bildirimde bulunmak gerekir.
Devremülk Satın Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Alıcılar devre mülk satın aldıklarını zannederken devre tatil sözleşmesi imzalayabilmektedirler. Ancak satın alınan şeyin devre mülk mü devre tatil mi olduğundan emin olunmalıdır. Zira devre tatilde belirli bir süreliğine hizmet verme üzerine anlaşılırken devre mülk satışında tapu / mülkiyet devri gerçekleşmektedir.
- Tapu kayıtları detaylı şekilde incelenmelidir. Bu doğrultuda satın alınan devre mülk hisselerin tapusunun olup olmadığı kontrol edilmeli ve tapuya işlenen devre mülk sözleşmesi olup olmadığı da incelenmelidir. Ayrıca devre mülklerin devir / teslim usulleri, kullanım şartları, yöneticinin seçimi / hakları / sorumlulukları, bakım masrafları bakım dönemi gibi hususlara ilişkin tapu kayıtlarının görülmesinde de fayda vardır. Bu noktada devremülkteki hisse oranları ve size satılacak devre mülkün sağlayacağı kullanma hakkı orantılı olmalıdır. Satılacak devre mülk hakkının kanunen 15 günden az olamayacağı bilinmelidir.
- Benzer şekilde tapu siciline işlenen ipotek, haciz gibi durumların incelenmesi ve (yıkım kararı gibi) diğer durumların görülmesi doğru olacaktır.
- Gösterilen gayrimenkul ile sözleşmeye işlenen gayrimenkulün farklı olmamasına dikkat edilmelidir. İmara ilişkin bir problem olup olmadığına ve iskan alınıp alınmadığına bakılmalıdır.
- Rayicinden ucuz yerlere şüpheyle yaklaşılmalı satıcı firma detaylı şekilde araştırılmalıdır. Şirketin önceki projeleri ve (varsa) firma hakkındaki şikâyetler incelenmeli; ticaret sicil kayıtlarından satıcı firmanın sermayesi ve kaç yıldır faaliyet gösterdiği araştırılmalıdır. Bu noktada satışı yapacak firma ile pazarlama yapan firmanın farklı olabileceği göz önüne alınmalıdır. Ayrıca mümkünse satın alan diğer kişilere ulaşarak memnuniyet durumları ve yaşadıkları problemler öğrenilebilir.
- Devre mülk uzun vadeli bir yatırım olduğu için binada kullanılan malzeme kalitesi, işçilik kalitesi, inşaatın teknik açıdan sağlam olup olmadığı gibi hususlara dikkat edilmelidir.
- Mümkün olduğunca bitmiş projeler tercih edilmeli, proje bitmemiş ise satıcıdan teminat alınmalıdır.
- Birtakım sürprizlerle karşılaşmamak adına yönetim planı dikkatli şekilde incelenmeli, devre mülkün bakım / onarım / işletme giderleri için ödenecek aidat rakamları öğrenilmelidir.
Ayrıca
- İmzalanacak satış sözleşmesi dikkatli şekilde okunmalı, hükümleri anlaşılmalı ve bir nüshası alınmalıdır. (İlave hükümlerin eklenememesi adına) sözleşmede boş alan bırakılmamalı ve sözleşmenin üzerindeki tarihe dikkat edilmelidir. Zira alıcının cayma hakkını kullanmasını engellemek adına uygulamada erken tarihlerin kullanıldığı görülebilmektedir.
- Devre mülk satışına ilişkin sözleşmenin geçerli olabilmesi için noterde düzenlenmesi yahut tapuda akdedilmesi gerektiği unutulmamalıdır.
- Sözleşmenin devre mülkün satın alınmaya karar verildiği günden birkaç gün sonra imzalanmasında fayda vardır.
- Firmadan devre mülk satın alırken tüketicilerin kayıtsız şartsız 14 gün içerisinde cayma / devremülk sözleşmesi iptali hakkına sahip olduğu bilinmelidir. Ancak önden ödeme yapılan durumlarda cayma hakkı devre mülkün teslim edildiği tarihe kadar uzayacak olup tüketicinin cayması halinde satıcının %2’ye kadar tazminat alabileceği bilinmelidir.
- Satış yapan firmanın ön bilgilendirme yapıp yapmadığı ve cayma hakkına ilişkin bilgilendirme yapıp yapmadığına dikkat edilmelidir. Bu hususlar firmanın ne kadar kurumsal olduğunun göstergelerinden olacaktır. Yine de bu belgelerin sunulmamasının alıcının yararına olacağı unutulmamalıdır zira böyle durumlarda tüketicinin / alıcının cayma süresi bir yıl kadar uzayabilecektir.
- Ödeme tapu devri olduğu esnada yapılmalıdır.
